Welke wetten gelden er voor zzp’ers?

Als zelfstandig ondernemer moet je aan verschillende wetten en regels voldoen. Niet alleen omdat het boetes voorkomt, maar ook omdat het jou als ondernemer beschermt. In dit artikel zetten we overzichtelijk op een rij aan welke belangrijke wetten en vereisten je als zzp'er in Nederland moet voldoen. 

Schijnzelfstandigheid (Wet DBA)  
Werkgevers huren soms ondernemers in voor loondienstfuncties, omdat dit goedkoper en flexibeler kan zijn – terwijl dat voor de zzp’er eigenlijk helemaal niet voordelig is en veel risico's oplevert. Deze situatie noemen ze ‘verkapte arbeidsrelatie’ of ‘schijnzelfstandigheid’.  

De overheid beschermt zelfstandig ondernemers hiertegen met de wet DBA. Deze wet verplicht de zzp’er en werkgever om een juiste en geldige modelovereenkomst te sluiten. Zo kunnen beide partijen bewijzen dat er geen sprake is van een dienstverband.  

Of jij schijnzelfstandig bent, kun je controleren op de website van de belastingdienst. Ben je op zoek naar een modelovereenkomst? Bekijk de verschillende varianten hier.  

Administratieplicht 
Elke ondernemer is verplicht een goede administratie op te zetten en bij te houden. Dit geldt voor alle contracten, transacties en communicatie en is essentieel voor jouw bedrijfsvoering en belastingaangiftes. Je houdt een overzicht bij van: 

• Inkomende en uitgaande facturen 
• Transactieoverzicht (werk je met contant geld? Dan ook een kasadministratie) 
• Jouw contracten en correspondentie met opdrachtgevers en leveranciers 
• Urenadministratie 
• Reisadministratie voor auto en/of openbaar vervoer 
• Aangiftes omzetbelasting en inkomstenbelasting 
• Modelovereenkomst(en) met opdrachtgevers (ook bekend als VAR)
• Bedrijfscorrespondentie zoals brieven, e-mails, offertes (voorbeeld bekijken), contracten, brochures en faxberichten  

Belastingplicht 
Op basis van jouw administratie doe je jaarlijks aangifte inkomstenbelasting en elk kwartaal aangifte voor de omzetbelasting. Deze aangiftes kun je zelf doen – via het zakelijke portaal van de belastingdienst – of via een boekhouder of boekhoudsoftware.  

Ben je directeur-grootaandeelhouder (dga)? Dan is het iets anders. Je betaalt maandelijks loonbelasting vanuit de BV, elk kwartaal omzetbelasting en jaarlijks winstbelasting. En mocht je jezelf winst uitkeren, dan betaal je ook nog eens dividendbelasting. Bovendien moet je dit dividend ook nog eens privé opgeven bij de jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting. 

Voordat je kunt voldoen aan je belastingplicht moet je je aanmelden bij de Belastingdienst. Dit gebeurt automatisch als je bent ingeschreven bij de KVK. 

Arbo wet & personeel inhuren 
Als zzp'er ben je zelf verantwoordelijk voor je eigen arbeidsomstandigheden en veiligheid op de werkplek. Dit geldt ook voor mensen die je inhuurt. Je kunt je op verschillende manieren verzekeren tegen de risico's. Dit is niet verplicht, maar wel verstandig. 

Bij het inhuren van personeel of andere freelancers ben jij verantwoordelijk voor hun werkomgeving. Een ongeval op de werkplek kan jou in zo’n geval dus worden verweten. Hiervoor biedt een ongevallenverzekering uitkomst. 

Privacywetgeving (AVG) 
Als je persoonsgegevens verwerkt, bijvoorbeeld van klanten, moet je voldoen aan de AVG. Je bent verplicht te zorgen voor de veiligheid van de gegevens en hebt een privacybeleid nodig. Dit is in feite een tekstuele verklaring over de gegevens die je verzamelt en waarom. Hiervan zijn online modelvoorbeelden te vinden. Je kunt bijvoorbeeld de privacy verklaring generator van veiliginternetten.nl gebruiken. 

De privacywet wordt door de overheid nog weinig gehandhaafd, vooral bij zzp’ers – maar er zijn in het verleden boetes uitgedeeld en je bent wettelijk verplicht om eraan te voldoen.  

Handelsregistratie 
Je moet je inschrijven bij de KvK en voldoen aan de wettelijke verplichtingen met betrekking tot de registratie van je onderneming, zoals het opgeven van een juiste bedrijfsnaam en bedrijfsactiviteiten.   

Directeur-grootaandeelhouders 
Als dga ben je (in 2023) verplicht jezelf minimaal €51.000 per jaar uit te betalen. Als dit niet lukt, kun je hier uitzondering op aanvragen. Dit heet de gebruikelijkloonregeling. Het loon moet minstens even veel zijn als de best verdienende medewerker. Dit geldt dus alleen voor dga's – dus niet voor zzp’ers. 

Ook mogen dga's niet te veel lenen uit de eigen BV. Als je leent uit de BV moet dit tegen zakelijke voorwaarden, zo betaal je bijvoorbeeld rente over de lening. Daarbij ziet de Wet Excessief Lenen erop toe dat leningen van meer dan € 700.000 als inkomen worden gezien. Daar betaal je als dga dan gewoon inkomstenbelasting over.  

Pensioenplicht 
Pensioen is voor zzp’ers alleen in sommige vakgebieden verplicht. Bijvoorbeeld voor schilders of huisartsen. Hoewel het verstandig is om een pensioenregeling te hebben, word je hier in de meeste vakgebieden niet wettelijk toe verplicht. Er zijn maar weinig vakgebieden met een pensioenplicht. Of dit voor jou geldt, kun je navragen bij een eventuele vakvereniging. 

Verplichte verzekeringen 
Als zzp’er ben je niet automatisch verzekerd voor arbeidsongeschiktheid en aansprakelijkheid. De verzekeringen zijn niet verplicht - maar wel verstandig als je jezelf wil beschermen tegen financiële tegenslagen. 

Het is belangrijk op te merken dat wetten en regels met betrekking tot zzp'ers kunnen veranderen, dus het is verstandig om regelmatig contact op te nemen met relevante overheidsinstanties of een juridisch adviseur te raadplegen om op de hoogte te blijven van de meest recente vereisten.